استان وایر- فعالیت کارگران معدن در ایران در هفته‌های اخبر با اعتصاب و اعتراض جدی به مساله معیشت بدلیل عدم پرداخت حقوق و حق بیمه مواجه بوده است. فقدان تجهیزات ایمنی مناسب هم امنیت کاری آنها را با مخاطرات جدی روبرو کرده‌اند. کارگران معادن زغال سنگ آق دربند، معدن میدوک و معدن مس سونگون ورزقان از جمله معادنی بودند که صدای اعتصاب و اعتراض کارگران آن به رسانه‌ها راه یافت. اگر چه اعتصاب دو روزه کارگران معدن مس سونگون با وعده مقامات فعلا خاتمه یافته و کارگران منتظر تحقق وعده‌ها هستند؛ اما در معادن دیگر کارگران از عدم رسیدگی به مطالبات خود و عدم پرداخت حقوق و حق بیمه خبر می‌دهند. حقوق‌هایی که شش ماه است پرداخت نشده و دفترچه‌های بیمه‌ای که مدتهاست اعتبار ندارند.
جدا از این کارگران، در هفته‌های اخیر کارگران معادن زغال سنگ «پابدانای جنوبی»، «چشمه‌پودنه»، «گله‌توت»، «سراپرده»، «باب‌شکون» و «معدنجو» در زرند کرمان در اعتراض به دستمزدهای پایین و تبعیض میان کارگران معادن نیمه دولتی و خصوصی، تولید را متوقف و اعتصاب کرده بودند. آنها بر درخواست خود مبنی بر حذف پیمانکاران تاکید دارند. به گفته کارگران معادن خصوصی زغال سنگ شهرستان زرند، پیمانکاران دستمزد کارگران را متناسب با قراردادهای خود با کارفرمایان این معادن، پرداخت نمی‌کنند تا سود بیشتری به جیب بزنند.
معوقات مزدی کارگران معدن آق دربند
۱۱۷ نفر از کارگران شاغل در معدن زغال سنگ «آق دربند» سرخس از به تعویق افتادن حدود ۶ ماه دستمزد خبر دادند. کارگران این معدن، سه شنبه بیستم مهرماه در اعتراض به پرداخت نشدن ۶ ماه حقوق خود مقابل دفتر شرکت اداره کننده معدن در مشهد تجمع کرده و خواستار پرداخت معوقات حقوق خود شدند.
به گفته کارگران این واحد معدنی طلب انباشته آنها مربوط به دستمزد ماه‌های سال ۱۳۹۹ و سال جاری است. علاوه بر آن پرداخت حق بیمه کارگران نیز با مشکل روبرو شده است. به دنبال مراجعات مکرر کارگران معدن زغال سنگ آق دربند، فرماندار پیگیر مطالبات کارگران این واحد معدنی شده است.
بر اساس اظهارات کارگران؛ فرماندار اعلام کرده؛ یک ماه از ۶ ماه حقوق معوق کارگران این معدن با حقوق مهرماه پرداخت می‌شود. مابقی معوقات نیز به مرور با حقوق ماه‌های آینده پرداخت خواهد شد.
کارگران این واحد معدنی می‌گویند: «در حال حاضر ۵۱ درصد سهام معدن آق دربند متعلق به آستان قدس رضوی و بقیه مربوط به سهامداران دیگر است. لازم است سهامداران به‌طور جدی در رفع مشکل معوقات مزدی کارگران ورود پیدا کنند.»
کار بدون حقوق، بیمه و تجهیزات در اعماق زمین
یکی دیگر از این کارگران به رسانه‌های محلی گفته است: «بعضی از کارگران معدن، مدت زیادی است که بازنشسته شده‌اند. با وجود این، هنوز هم مجبورند به معدن بیایند تا تکلیف بیمه و بازنشستگی آنها روشن شود. با دریافت ماهیانه حدود یک میلیون و پانصدهزار تومان، زندگی خود را اداره می‌کردیم. ولی همین مبلغ را هم چند ماه است پرداخت نکرده‌اند.
معدن زغال سنگ آق دربند بزرگترین و قدیمی‌ترین معدن زغال سنگ در شمال شرق کشور در کنار روستایی به همین نام در شهرستان سرخس و ۱۴۱ کیلومتری مشهد واقع شده است. ذخیره قطعی زغال سنگ این معدن ۳۳۰ هزار تن و تولید سالانه آن ۲۲ هزار تن کُک است. کل تولید این معدن به عنوان سوخت در کارخانه‌های فولاد داخل و خارج از استان خراسان رضوی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آق‌دربند تنها واحد معدنی تولید کُک در خراسان رضوی است و علاوه بر اکتشاف و استخراج، دارای واحدهای زغالشویی و کک‌پزی است که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و آستان قدس رضوی سالانه ۲۲ هزار تن کک تولید می‌کند.
ادامه اعتصاب در معدن میدوک
۲۱ روز از اعتراض کارگران «شرکت پیمانکاری شرکت راه‌سازی و معدنی مبین» از پیمانکاران دست اول شرکت ملی صنایع مس ایران می‌گذرد اما مدیران این شرکت تمایلی برای رسیدگی به وضعیت آنها ندارند.
کارگران این شرکت پیمانکاری که از پیمانکاران شرکت ملی صنایع مس ایران است، نسبت به بی‌توجهی مدیران به خواسته‌های خود معترض هستند. آنها از مدیران شرکت خواسته‌اند تا پای میز مذاکره بنشینند.
اخراج ۷ نفر از کارگران و درگیری میان کارگران و یکی از مدیران معدن یک مورد از جمله اختلافات کارگران است. به دلیل این درگیری و آسیب دیدن مدیر، ۴ نفر از کارگران بازداشت شده‌اند.
با شدت گرفتن تنش‌ها، نمایندگان کارگران با «اردشیر سعدمحمدی»، مدیرعامل سازمان صنایع مس در هفتم مهرماه دیدار کرده و با بیان خواسته‌های خود درخواست رسیدگی کردند. مدیرعامل صنایع مس هم قول مساعد رسیدگی به خواسته کارگران ظرف ۱۰ روز داده بود. حالا کارگران می‌گویند: «۲۱ روز است دست از کار کشیده‌ایم. ما خواهان رسیدگی به خواسته‌های خود هستیم. هیچ یک از مسئولان شرکت حاضر به شنیدن خواسته‌های ما نیستند. آنها یکبار به شهر بابک آمدند. اما حاضر نشدند تا با نماینده کارگران گفتگو کنند. ترجیح می‌دادیم تا مدیرعامل شرکت پیمانکاری شرکت راه‌سازی و معدنی مبین در جمع کارگران حاضر شده و خواسته‌های ما را بشنود. مسئولان شهر و شورای تامین از رسیدگی به خواسته‌هایمان وعده می‌دهند اما مدیران این شرکت، تمایلی به حل مشکلات ما ندارند.»
آنها درباره پیگیری موضوع از طرف سازمان مس افزودند: «بازرس سازمان صنایع مس در کارگاه حاضر شد و تمام موارد را بررسی و گزارش مکتوب تهیه کرد. اگرچه این بازرسی بیشتر برای رسیدگی به تجهیزات و ایمنی بود اما به صورت شفاهی اعلام کرد که امکانات رفاهی موجود در کارگاه منسوخ شده است.»
