وزارت امور خارجه آمریکا چند روز پیش اعلام کرد که تحریم های سازمان ملل متحد که پیشتر علیه ایران اعمال شده بودند، دوباره در حال بازگشت هستند؛ اما این مرتبه ایران نه، بلکه نزدیک ترین متحدان آمریکا این ادعا را رد کردند. بریتانیا، آلمان و فرانسه که سال ها در تلاش ها برای مهار برنامه هسته ای ایران با ایالات متحده مشارکت داشتند، بیانیه مشترکی صادر کردند مبنی بر اینکه اعلان ایالات متحده «فاقد ماهیت قانونی و حقوقی» است. این سه کشور اروپایی همراه با روسیه و چین همچنان به رعایت و نظارت بر توافق ۲۰۱۵ که فعالیت هسته ای ایران را محدود می کند، ادامه خواهند داد. ایالات متحده در مطرح کردن این ادعا که توافق مرده است و تحریم ها برگشته اند، تنهاست.
یک دهه پیش ایران از سوی سازمان ملل متحد طرد شده و هدف تحریم های گسترده شورای امنیت قرار گرفته بود. امسال، همزمان با آغاز جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، این ایالات متحده است که به لطف دیپلماسی شکست خورده دولت دونالد ترامپ، در انزوای فوق العاده و بی سابقه قرار گرفته است.
وزارت امور خارجه آمریکا چند روز پیش اعلام کرد که تحریم های سازمان ملل متحد که پیشتر علیه ایران اعمال شده بودند، دوباره در حال بازگشت هستند؛ اما این مرتبه ایران نه، بلکه نزدیک ترین متحدان آمریکا این ادعا را رد کردند. بریتانیا، آلمان و فرانسه که سال ها در تلاش ها برای مهار برنامه هسته ای ایران با ایالات متحده مشارکت داشتند، بیانیه مشترکی صادر کردند مبنی بر اینکه اعلان ایالات متحده «فاقد ماهیت قانونی و حقوقی» است. این سه کشور اروپایی همراه با روسیه و چین همچنان به رعایت و نظارت بر توافق 2015 که فعالیت هسته ای ایران را محدود می کند، ادامه خواهند داد. ایالات متحده در مطرح کردن این ادعا که توافق مرده است و تحریم ها برگشته اند، تنهاست.
دولت ترامپ سعی دارد با تهدید به تحریم بانک ها و شرکت هایی که معاملات تسلیحاتی با ایران را تسهیل یا از تولید هسته ای و موشکی آن حمایت می کنند، باقی جهان را به پذیرفتن و عمل کردن مطابق نسخه خودش از واقعیت وادار کند. ادامه وابستگی نظام مالی بین المللی به دلار ایالات متحده این سیاست گذاری را موثر کرده، اما با خطر تضعیف بیشتر حمایت بین المللی از دلار به عنوان ارز ذخایر خارجی همراه است.
با این حال، نتیجه نهایی این شده که دولت ترامپ آن اتحاد بین المللی را که می توانست ایران را به محدود سازی فعالیت های هسته ای وادار کند و مانع از تولید احتمالی بمب اتم توسط آن شود، نابود کرده است. کارزار «اعمال فشار حداکثری» که رئیس جمهوری ترامپ آغاز کرد نه در وادار کردن ایران به قائل شدن امتیازات بیشتر موفق بود و نه به پیش بینی او مبنی بر تغییر نظام در ایران تحقق بخشید. در همین حال، ایران فعالیت های هسته ای خود را افزایش داده و اکنون در 5 برابر سطح 2 سال پیش اورانیوم غنی شده دارد.
دولت ترامپ ادعا کرد حق اعمال مجدد تحریم های سازمان ملل را به طور یکجانبه و مطابق مفاد توافق هسته ای که امکان چنین اقدامی را برای هر یک از امضا کنندگان فراهم آورده، دارد. اما متحدان آمریکا و همچنین دیگر اعضای شورای امنیت اینطور نتیجه گرفتند که ایالات متحده هنگام خروج از توافق هسته ای ایران، چنین حقی را از خودش سلب کرد. مناقشات خیلی فراتر از مسائل و توضیحات فنی است: اروپایی ها می خواهند آنچه را که از توافق باقی مانده حفظ کنند چرا که این امر به بازرسان سازمان ملل اجازه می دهد فعالیت هسته ای ایران را کنترل و گزارش کنند. در مقابل، دولت ترامپ هیچ مسیری غیر از تشدید فزاینده درگیری هایی که می تواند به جنگ، یک زرادخانه هسته ای ایرانی، یا هر دو منجر شود، برنمی گزیند.
ایران و متحدان ایالات متحده همه منتظر نتیجه انتخابات ماه نوامبر هستند و امید دارند که ترامپ در برابر جو بایدن، نامزد دموکرات که گفته ایالات متحده را به توافق هسته ای باز می گرداند و برای بهبود مفاد آن از طریق مذاکرات جدید تلاش خواهد کرد، شکست بخورد. وعده اول بایدن مشخص است، اما وعده دوم او تلاشی طولانی مدت می خواهد: حتی اگر آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران، اجازه چانه زنی بیشتر با واشنگتن را به تهران بدهد، ایران در برابر هر گونه امتیازدهی در آینده مقاومت خواهد کرد. اما به هر حال، بایدن دست کم می تواند شکاف موجود بین ایالات متحده و نزدیک ترین متحدان آن را از بین ببرد و برخی از نابخردانه ترین و دیپلماسی ها در تاریخ ایالات متحده که به شکست خودش منجر شده را معکوس کند.
