رابطه قیمت نفت و تورم چشمگیر اما پیچیده است
تاثیر نفت بر تورم در کشورهای مختلف متغیر است – Simon MAINA / AFP
قیمت نفت و تورم در کنار هم در حال افزایش‌اند. در آمریکا نرخ تورم به بالاترین سطح در نزدیک به چهار دهه رسید و از سوی دیگر، بهای نفت خام وست‌تگزاس آمریکا نیز با رسیدن به بالاترین میزان خود در هفت سال اخیر، در روز ۲۰ ژانویه، به بشکه‌ای ۸۷ دلار نزدیک شد. نرخ تورم بریتانیا هم به بالاترین حد در ۳۰ سال گذشته رسیده و نرخ تورم بالا در بسیاری کشورهای دیگر نیز سرخط رسانه‌ها شده است.
افزایش قیمت نفت (و گاز طبیعی) از عوامل افزایش‌دهنده تورم بوده چرا که نفت از مواد مهم اقتصاد جهانی است. این موضوع یکی از نگرانی‌های کلیدی سیاست‌گذاران است. در آمریکا، جو بایدن، رئیس‌جمهوری، در هماهنگی با سایر کشورهای مصرف‌کننده انرژی، «ذخایر راهبردی نفت» (اس‌پی‌آر) را آزاد کرد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، بارها از کشورهای اوپک پلاس (اعضای اوپک به‌اضافه گروهی از کشورهای تولیدکننده نفت خارج اوپک به رهبری روسیه) خواسته بود تولید نفت را افزایش دهند تا قیمت نفت پایین بیاید.
با این حال، قیمت نفت فراتر از نقش آن به‌عنوان یکی از عوامل تورم اکنون از جهت دیگری نیز اهمیت دارد؛ در این دوره، عواملی که گرایش‌های تورمی ایجاد کردند، با گذشته متفاوت‌اند. بر خلاف قبل، بیشتر مشکلات توزیع جهانی‌اند (کمبود کالا و مواد خام به علت همه‌گیری کرونا) که تورم کنونی را ایجاد کرده‌اند، نه نوسان‌های تقاضا. این باعث شده است ابزارهای سنتی بانک مرکزی برای کنترل تورم کارامد نباشند. در نتیجه، رام کردن قیمت نفت به‌عنوان وسیله‌ای برای کنترل تورم نقشی مهم‌تر از پیش پیدا می‌کند. اگر قیمت نفت بالا بماند، می‌تواند فشارهای تورمی موجود را افزایش دهد و تاثیرهای ثانویه با عواقب اقتصادی و سیاسی ایجاد کند.
