نهادهای مدنی و غیردولتی در کُردستان که اکنون از مهم‌ترین عرصه‌های شکل‌گیری حوزه عمومی، مشارکت و همبستگی اجتماعی در جامعه به شمار می‌آیند، نقش و مسئولیت مهمی در جبران خلاء حضور دستگاه‌های دولتی برای حل مسائل و مشکلات بر عهده دارند.
پیشینه شکل‌گیری این گروه از سازمان‌های مردم‌نهاد و کمیته‌های مردمی در کُردستان که تحت رصد و فشارهای دستگاه‌های امنیتی به شکلی کاملا داوطلبانه و مستقل از نهادهای دولتی و بر پایه عدم وابستگی به تشکل‌های سیاسی و احزاب به فعالیت‌های سازمانی خود ادامه می‌دهند، به بیش از چهار دهه پیش می‌رسد. این سازمان‌ها به دلیل ماهیت مردمی و جایگاهی که به مدد سال‌ها تلاش و فعالیت‌های یاری‌رسان به دست آورده‌‌‌اند، به شکل کم‌نظیری اعتماد و اطمینان مردم را جلب کرده‌اند.
در سال‌های اخیر مناطق کُردنشین با مشکلات متعدد زیست‌محیطی از جمله آتش‌سوزی‌های سریالی جنگل‌ها و مراتع، ادامه تخریب اکوسیستم منطقه، برجسته شدن بیشتر نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی، توسعه‌نیافتگی، فراگیر شدن فقر و بیکاری، عمیق‌تر شدن شکاف میان مردم و حکومت روبه‌رو شده‌اند.
این شرایط که مبنای آن ناکارآمدی دولت و تبعیض سیستماتیک در لایه‌های گوناگون جامعه است، به کنشگری مدنی و شکل‌گیری بیشتر انجمن‌های مردم‌نهاد از سوی اشخاص دغدغه‌مند و مسئولیت‌پذیر انجامیده است.
گزارش پیش رو درباره نقش انجمن‌های مردم‌نهاد و نحوه و چگونگی فعالیت این نهادهای غیردولتی زیر فشار دستگاه‌های امنیتی در فضای میلیتاریزه کُردستان است. در این گزارش برای بررسی دقیق‌تر موضوع، با چهار کُنشگر مدنی گفت‌وگو شده است.
تأسیس انجمن همزمان با نخستین آتش‌سوزی
پایه‌های تشکل مردم‌نهاد “سبز چیا”ی مریوان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سمن‌های حفظ محیط زیست در ایران به گفته عبدالواحد (هیوا) بوتیمار پس از آن شکل گرفت که مناطق جنگلی مریوان برای نخستین بار در بهار سال ۱۳۷۸ دچار آتش‌سوزی شد.
