شماری از کنشگران سیاسی، مدنی و فرهنگی کردستان با انتشار بیانیهای خواستار آزادی بازداشتشدگان مراسم نوروز در سنندج شدند.
در این بیانیه که روز پنجشنبه، چهارم فروردین، منتشر شده است، این کنشگران از بازداشت شرکتکنندگان در مراسم نوروز با عنوان «برخوردهای ناصواب و خلاف قانون و اصول و حقوق بنیادین انسان» نام بردهاند که «در روزهای اول سال شادی خانوادههای بازداشتشدگان را به غم و اندوه و نگرانی تبدیل کرده و موجی از نگرانی را در سنندج و دیگر شهرها ایجاد کرده است».
در ادامه این بیانیه با تاکید بر لزوم «تغییر رویکرد نسبت به حقوق فرهنگی انسان و رفع محدودیتهای رسمی و غیررسمی» از مسئولان خواسته شده تا افراد بازداشتشده را آزاد کنند.
از زمان آغاز سال ۱۴۰۱ شماری از شهروندان مناطق کُردنشین ایران به دلیل شرکت در مراسم نوروز بازداشت شدهاند. تاکنون آمار دقیقی از این بازداشتها منتشر نشده، اما بر اساس گزارشها در میان بازداشتشدگان کودکان و افراد سالخورده نیز بودهاند و بازداشتها همچنان ادامه دارد.
بر اساس گزارشها، برگزاری مراسم در برخی مناطق کُردنشین از جمله اشنویه در آذربایجان غربی با حضور نیروهای یگان ویژه به خشونت کشیده شد و این نیروها برای پراکنده کردن مردم از گاز اشکآور و گلولههای ساچمهای استفاده کردند.
سایتهای خبری حقوق بشری در روزهای پیش از آغاز سال نو نیز از احضار دهها نفر از شهروندان این مناطق و اخذ تعهد کتبی برای جلوگیری از حضور آنها در مراسم نوروز از سوی اداره اطلاعات شهرهای مختلف کرُدنشین خبر داده بودند.
بر اساس این گزارش، بخشداریها و فرمانداریها در هفتههای پیش از آغاز سال نو طی ابلاغیهای به مسئولان اجرایی شهرهای کُردنشین، برگزاری مراسم نوروز در کردستان، استفاده از پرچم کردستان، جامانه، گل سرخ، رقص و پایکوبی مختلط زنان و مردان را ممنوع و بر استفاده از نمادهای حکومت ایران در مراسم مربوط به سال نو تاکید کرده بودند.